رادیو تلویزیون ملی
پشنهاد مهندس ضرغامی
و
پشنهاد مهندس ضرغامی
و
تجربه گذشته نجیب روشن
رادیو تلویزیون ملی یا همان " مادر رسانه های دیداری افغانستان " پس از سال1356 فراز و نشیب های زیادی را در اوراق تاریخی خویش به ثبت رسانده است. گاها خوش درخشیده است و گاها صفحه اش کاملا سیاه بوده است. اما این پستی و بلندی ها در بعد از اضمحلال گروه تاریک اندیش طالبان به گونه ی دیگر بوده است. زیرا پس از سقوط طالبان بحث آزادی رسانه ها مطرح شد و دیگر رسانه ی ملی افغانستان تنها در میدان قرار نداشت و دیگر رسانه ها که از تلویزیون " آیینه " شروع شد و تا امروز به تلویزیون " امروز " رسیده اند میدان رقابت را هر روز هم در بعد کیفیت هم در بعد کمیت بر تلویزیون ملی تنگ تر کرده اند. اما عقب ماندن رادیو تلویزیون ملی در میدان رقابت تنها به دلیل به وجود آمدن دیگر رسانه ها نبوده است بلکه مهمترین دلیل این عقب مانده گی را سو مدیریت در این رسانه بر عهده داشته است. یعنی وزارت جلیله اطلاعات و فرهنگ نتوانسته است تا کنون مدیر مدبری را برای اشغال پست ریاست این رسانه معرفی کند که بتواند دگرگونی های مثبتی را در پی داشته باشد. در میان تمام روسا تنها نجیب روشن توانست در اندک زمانی دگرگونی های نسبتا مثبتی را به میان آورد تا جاییکه مردم و مخاطبان عوام و خواص به این عقیده شدند که اگر تیم کاری آقای روشن با همین سرعت روند کاری خویش را ادامه دهند در اندک زمانی رقیبی سخت برای تلویزیون طلوع خواهد شد. در عین حالی که تلویزیون ملی از امتیاز دسترسی به اخبار و وقایع پشت پرده که برای خیلی رسانه ها غیر قابل دستیابی است برخوردار بود این حدث و گمان نیز دور از انتظار قرار نداشت.
اما آقای روشن نیز نتوانست به دلیل سو مدیریت در بخش های اداری، سیاست فراگیری را در تمام بخش ها تحت اثرش تطبیق نماید، هر چند این مشکل آفرینی از سوی برخی های دیگر نیز تغذیه می شد اما به هر صورت سو مدیریت باز هم مشکل اصلی این بحران بود و نجیب روشن نهایتا بازنده این رقابت نا سالم گشت.
از جانب دیگر رادیو تلویزیون ملی از چندین امتیاز برخوردار است که هیچ رسانه ی دیگر از چنین امتیازاتی برخوردار نیست و به همین دلیل است که تا کنون نتوانسته است جایگاه واقعی خویش را در میان مخاطبان داخلی و خارجی اش پیدا نماید. که به برخی از آنها به صورت گذرا اشاره می شود.
فرستنده تمام دیجیتال ( full digital ) که توسط کشور جاپان ساخته شد.
کمره های اچ پی با کیفیت عالی ظبط صدا و تصویر ( high definition ).
استدیو های استاندارد که کمتر رسانه ی داخلی انرا در اختیار دارد.
محیط کاملا باز و قابل ایجاد برای هر نوع دگر گونی برای ایجاد فضاهایی مجازی و حقیقی
امکان دست یابی به تمام افراد و منابع خبری
تامین هزینه و بودجه از سوی دولت
امکان رایزنی با تمام کشورهای دوست جهت تبادل تجارب و همکاری ها بدون هزینه
استفاده از رسانه ملی بودن و برخورداری از امتیاز اولین و مادر رسانه ها بودن
برخورداری از خبرنگاران دولتی که در تمام ولایت های افغانستان در اختیار آژانس خبری باختر قرار دارند.
امکان دسترسی تمام مردم افغانستان و جهان به این رسانه از طریق آنتن های داخلی و آنتن های ماهواره ای ،
توان استفاده از تجارب سی ساله ی کارکردهای گذشته
و تنها در بخش کمیت نیروی کاری بالا ی بدون هزینه برای رسانه
اینها از جمله شرایط و بستر مناسبی است که می تواند نقش مهمی را برای بهبود یا دگرگونی کامل یک رسانه داشته باشد. اما متاسفانه رادیو و تلویزیون ملی نتوانسته است به خوبی از این فرصت ها استفاده کند، از سوی دیگر برخی چالش ها نیز فرا روی این رسانه قرار گرفته است که کار را به تناسب دیگر رسانه ها برای رادیو تلویزیون ملی پر مشکلات تر کرده است. به عنوان مثال :
وجود نیروهای تحمیل شده فرسوده و قدیمی در پست هایی مهم
عدم استفاده از نیروهای جوان در پست هایی که نیاز شدیدی به تکاپو و ابتکار است
وجود بیش از حد کاغذ پرانی یا بروکراسی در این اداره
رشد نیروی کاری بر اساس ضوابط دولتی و نی مطابق با معیار ظرفیت و استعداد
عدم برنامه ریزی درست در چشم انداز های طولانی مدت
مداخله و برخا اعمال نفوذ اراکین دولتی در برنامه ها
نبود نیروی متخصص چه به عنوان نیروی کاری چه به عنوان مشاور
بیش از حد بودن کمیت نیروهای نا کارآمد و نبود جای برای ورود نیروهایی جوان و با کیفیت
استفاده از تئوری های قدیمی در برنامه های جدید
عدم استفاده و اتکا به مقوله در آمد زایی و خلق برنامه هایی مطابق با میل بازار رسانه ها
و . . .
اینها نیز از جمله مشکلاتی است که کار را به صورت واضح برای اجرای یک طرح یا یک برنامه با مشکلات روبرو میسازد.
اما سوال اینجا است که رادیو تلویزیون ملی به عنوان رسانه ملی تا چه زمانی میخواهد میدان رقابت را برای دیگران باز گذاشته و خود از معرکه پا به فرار گذارد. آن هم زمانی که هیچ ضمانتی وجود ندارد که دیگر رسانه های آزاد مطابق با منافع ملی و مردمی گام بردارند. هر چند که پارلمان نیز طرح نیمه خصوصی سازی رادیو تلویزیون ملی به تصویب رسانه اما این رسانه نیازمند شک هایی به مراتب قوی تر است.
اما حرکت و ابتکار وزیر اطلاعات و فرهنگ در دعوت از آقای مهندس ضرغامی رئیس رادیو تلویزیون ملی ایران جهت افزایش تبادلات فرهنگی رسانه ی نیز گام مثبتی بود که از سوی آقای وزیر برداشته شد و می توان آنرا به فال نیک گرفت. اقای ضرغامی نیز وعده سپرده است که ایران تجارب رسانه ای خویش را در اختیار رسانه ی ملی افغانستان خواهد گذاشت و به دلیل وجود مشترکات زیادی که میان دو کشور دوست ایران و افغانستان چه در ابعاد مردمی از قبیل دین، فرهنگ، زبان و تاریخ مشترک چند هزار ساله و چه در بعد دولتی مانند حسن همجواری که میان دو دولت ایران و افغانستان وجود دارد، می توان گفت که فرصت و بستر مناسب برای ایجاد دگرگونی فراگیر و همه گیر در این رسانه به وجود امده است
به امید آنکه رسانه ملی جایگاه ملی خویش را بیابد. . .